Notatki nie muszą być nudnymi, liniowymi zapiskami. W rzeczywistości, wprowadzenie kreatywnych technik notowania może znacząco poprawić zapamiętywanie informacji, pobudzić kreatywność i sprawić, że sam proces stanie się przyjemniejszy. W tym artykule poznasz różnorodne metody notowania, które mogą odmienić Twoje podejście do zapisywania myśli, pomysłów i informacji.
Dlaczego warto eksperymentować z różnymi metodami notowania?
Badania z zakresu neurologii i psychologii poznawczej wskazują, że:
- Mózg przetwarza informacje wizualne szybciej niż tekstowe
- Połączenie elementów wizualnych z tekstem zwiększa zapamiętywanie
- Tworzenie notatek aktywuje różne obszary mózgu, tworząc więcej połączeń neuronowych
- Różnorodność w notatkach zapobiega znudzeniu i pomaga utrzymać koncentrację
- Personalizacja notatek zwiększa zaangażowanie i przywiązanie do zapisywanych treści
Ponadto, różne techniki notowania mogą lepiej sprawdzać się w różnych sytuacjach i dla różnych rodzajów informacji. Poznanie kilku metod pozwoli Ci elastycznie dopasować sposób notowania do konkretnych potrzeb.
1. Mapy myśli (Mind Mapping)
Mapy myśli to technika wizualnego organizowania informacji, opracowana przez Tony'ego Buzana w latach 70. XX wieku. Polega na tworzeniu diagramów, które reprezentują idee, zadania lub koncepcje powiązane z centralnym tematem.
Jak tworzyć mapy myśli:
- Zacznij od zapisania głównego tematu lub koncepcji w centrum strony
- Rysuj gałęzie odchodzące od centrum, reprezentujące główne kategorie lub aspekty tematu
- Dodawaj mniejsze gałęzie z bardziej szczegółowymi informacjami
- Używaj kolorów, symboli, obrazów i słów kluczowych zamiast długich zdań
- Łącz powiązane idee za pomocą strzałek lub linii
Zalety map myśli:
- Pozwalają zobaczyć całościowy obraz tematu na jednej stronie
- Ułatwiają zapamiętywanie dzięki wizualnym skojarzeniom
- Pobudzają kreatywność i tworzenie nowych połączeń między ideami
- Wspierają myślenie niewerbalne i przestrzenne
"Mapy myśli są najłatwiejszym sposobem wprowadzania informacji do mózgu i wydobywania ich stamtąd - to rodzaj szwajcarskiego scyzoryka dla umysłu."
- Tony Buzan, twórca techniki map myśli
Nasze Albumy na szkice Ricerincol są idealnym narzędziem do tworzenia map myśli dzięki papierowi o wysokiej gramaturze, który doskonale przyjmuje różne rodzaje pisaków i markerów.
2. Metoda Cornell
Metoda Cornell została opracowana w latach 50. XX wieku przez profesora Waltera Paulka z Uniwersytetu Cornell. Jest to strukturalny system robienia notatek, który ułatwia organizację, przeglądanie i syntezę informacji.
Jak stosować metodę Cornell:
- Podziel stronę na trzy sekcje:
- Lewa kolumna (około 6 cm szerokości) - na słowa kluczowe, pytania i wskazówki
- Prawa, szersza kolumna - na główne notatki
- Dolna część strony (około 5 cm wysokości) - na podsumowanie
- Podczas notowania używaj tylko prawej kolumny, zapisując główne myśli, fakty i informacje
- Po zakończeniu notowania, wypełnij lewą kolumnę słowami kluczowymi, pytaniami dotyczącymi materiału
- Na końcu napisz krótkie podsumowanie w dolnej części, syntezując najważniejsze punkty
Zalety metody Cornell:
- Strukturyzuje notatki w sposób ułatwiający późniejsze powtórki
- Zachęca do aktywnego myślenia poprzez tworzenie pytań i podsumowań
- Jest łatwa do nauczenia i stosowania
- Sprawdza się szczególnie dobrze w środowisku akademickim i podczas wykładów
3. Sketchnoting (notowanie wizualne)
Sketchnoting to metoda notowania, która łączy tekst z prostymi rysunkami, symbolami, typografią i strukturami. Wbrew nazwie, nie trzeba mieć zdolności artystycznych, by skutecznie stosować tę technikę!
Podstawowe elementy sketchnotingu:
- Proste kształty i ikony - kwadraty, koła, strzałki, gwiazdki, buźki itp.
- Kontenery - ramki, chmurki, pudełka do grupowania powiązanych informacji
- Zróżnicowana typografia - różne style pisma podkreślające hierarchię informacji
- Struktury - linie, strzałki, diagramy pokazujące relacje
- Wyróżnienia - kolory, cieniowanie, wzory do podkreślania ważnych elementów
Jak zacząć przygodę ze sketchnotingiem:
- Stwórz bibliotekę prostych symboli i ikon do reprezentowania powszechnych pojęć
- Eksperymentuj z różnymi stylami czcionek i kontenerami
- Słuchając lub czytając, identyfikuj główne pojęcia i zapisuj je używając kombinacji tekstu i obrazów
- Nie skupiaj się na idealnym odwzorowaniu - ważniejsza jest szybkość i czytelność
Zalety sketchnotingu:
- Zwiększa zaangażowanie i koncentrację podczas notowania
- Poprawia zapamiętywanie dzięki wizualnym skojarzeniom
- Rozwija kreatywność i umiejętność syntezy informacji
- Tworzy bardziej osobiste i satysfakcjonujące notatki
4. Bullet Journal
Bullet Journal (BuJo) to system organizacji stworzony przez Rydera Carrolla, który łączy planowanie, listy zadań, śledzenie nawyków i notatki w jednym miejscu. Jest to wysoce elastyczny i personalizowalny system, który może być dostosowany do indywidualnych potrzeb.
Podstawowe elementy Bullet Journal:
- Indeks - spis treści pomagający w nawigacji
- Przegląd przyszłości (Future Log) - kalendarz długoterminowy
- Przegląd miesięczny (Monthly Log) - cele i zadania na dany miesiąc
- Przegląd dzienny (Daily Log) - zadania, wydarzenia i notatki na dany dzień
- Kolekcje - strony tematyczne do zapisywania różnych informacji (np. książki do przeczytania, pomysły na projekty)
- Rapid Logging - system symboli do szybkiego notowania (bullet = zadanie, kropka = notatka, kółko = wydarzenie itd.)
Zalety Bullet Journal:
- Elastyczność i możliwość dostosowania do własnych potrzeb
- Integracja wszystkich notatek, planów i zadań w jednym miejscu
- Zwiększenie produktywności poprzez lepszą organizację
- Możliwość kreatywnej ekspresji poprzez personalizację układu, kolorów i dekoracji
Nasz Dziennik Klasyczny Ricerincol jest doskonałym wyborem dla osób rozpoczynających przygodę z Bullet Journal - jego wysokiej jakości papier, twarda oprawa i elastyczna struktura sprawiają, że idealnie sprawdza się w tej metodzie.
5. Metoda flowchart (schemat blokowy)
Metoda flowchart polega na przedstawianiu procesów, decyzji i relacji za pomocą schematów blokowych. Jest szczególnie przydatna do notowania złożonych procedur, algorytmów lub procesów decyzyjnych.
Elementy flowchartu:
- Prostokąty - reprezentujące procesy lub działania
- Romby - reprezentujące decyzje lub pytania (tak/nie)
- Owale - oznaczające początek i koniec
- Strzałki - pokazujące kierunek i przepływ
Zalety notowania metodą flowchart:
- Jasne przedstawienie sekwencji kroków i punktów decyzyjnych
- Wizualizacja złożonych procesów w przejrzysty sposób
- Ułatwienie identyfikacji problemów lub nieefektywności w procesie
- Szczególnie przydatne w notatkach z dziedzin technicznych, biznesowych i naukowych
6. Technika Marginesów
Ta prosta technika polega na pozostawieniu szerokiego marginesu (około 1/3 strony) podczas robienia notatek. W głównej części strony zapisujesz standardowe notatki, a margines służy do dodawania komentarzy, pytań, słów kluczowych lub dodatkowych informacji później.
Zalety techniki marginesów:
- Wspiera aktywne uczenie się poprzez dodawanie refleksji i pytań
- Ułatwia poszukiwanie konkretnych informacji dzięki słowom kluczowym na marginesie
- Pozwala na dodawanie nowych spostrzeżeń i połączeń po czasie
- Jest prosta do wdrożenia i nie wymaga specjalnych umiejętności czy materiałów
Jak wybrać odpowiednią technikę notowania?
Wybór metody notowania zależy od kilku czynników:
- Rodzaj informacji - niektóre techniki lepiej sprawdzają się dla różnych typów treści (np. flowcharty dla procesów, mapy myśli dla burzy mózgów)
- Cel notowania - notatki z wykładu wymagają innego podejścia niż planowanie projektu
- Twój styl uczenia się - osoby z preferencją wizualną mogą preferować sketchnoting, podczas gdy osoby lubiące strukturę mogą wybrać metodę Cornell
- Kontekst - podczas szybkiego spotkania potrzebujesz innej metody niż podczas dogłębnego studiowania materiału
Najlepszym podejściem jest eksperymentowanie z różnymi technikami i tworzenie własnego, hybrydowego systemu, który będzie najlepiej odpowiadał Twoim potrzebom.
Narzędzia do kreatywnego notowania
Odpowiednie narzędzia mogą znacząco wpłynąć na Twoje doświadczenie z kreatywnym notowaniem:
- Notatniki i dzienniki - wybierz papier o odpowiedniej gramaturze, zwłaszcza jeśli planujesz używać markerów lub pisaków. Nasze dzienniki Ricerincol zostały zaprojektowane z myślą o różnych technikach notowania.
- Pisaki i markery - zestaw kolorowych pisaków lub cienkopisów o różnych grubościach umożliwi tworzenie hierarchii wizualnej w notatkach.
- Linijki i szablony - przydatne do tworzenia konsekwentnych układów, zwłaszcza w metodzie Cornell lub Bullet Journal.
- Naklejki i zakładki - pomocne do oznaczania ważnych informacji lub kategoryzacji notatek.
Podsumowanie
Kreatywne notowanie to nie tylko sposób na bardziej efektywne zapamiętywanie i organizowanie informacji, ale również na czerpanie większej przyjemności z samego procesu notowania. Eksperymentowanie z różnymi technikami może otworzyć nowe możliwości dla Twojego umysłu i zmienić sposób, w jaki przetwarzasz i przechowujesz wiedzę.
Pamiętaj, że nie ma jednej idealnej metody notowania dla wszystkich - kluczem jest znalezienie podejścia lub kombinacji technik, które najlepiej odpowiadają Twoim potrzebom, preferencjom i stylowi uczenia się.
A Ty, którą z przedstawionych metod kreatywnego notowania chciałbyś wypróbować jako pierwszą?